Bouwstenen voor zorgzame gemeenschappen

Op vrijdag 29 augustus jl. bracht Edwin Velzel, voorzitter van Nederland Zorgt Voor Elkaar (NLZVE) een werkbezoek aan het programma Oog voor Elkaar en de Dorpsraad Steensel. Edwin heeft ruime ervaring in de systeemwereld; zorgverzekeraars en zorg- en pensioenorganisaties. Hij had een ontmoeting Arnold Romeijnders, voormalig huisarts en nu voorzitter van de Dorpsraad, actieve mensen in Steensel en de Koepel Zorgcoöperaties.

Edwin Velzel werd in 2022 door het ministerie van VWS gevraagd om de IZA-onderhandelingen voor te zitten. Hij heeft gemengde gevoelens overgehouden. “IZA wil met burgers praten, maar wie zijn dat en waar zijn ze? Vaak wordt het gesprek gevoerd door systeempartijen, de gemeente voorop. We praten al jaren over burgerparticipatie, maar vaak zitten alleen gevestigde partijen, organisaties, zoals gemeente, zorgorganisaties, zorgverzekeraars, aan tafel en ontbreken de burgerinitiatieven.

Wat is lokaal nodig?

Uit eerdere werkbezoeken in den lande trok Edwin al de conclusie over wat nodig is voor burgers:

• Een dorpsondersteuner, structureel gefinancierd;
• Een plek om bij elkaar te komen;
• Een beetje geld voor activiteiten, maaltijden etc.;
• Vrijwilligers: hoe meer hoe beter;
• Soms een vastgoedproject, bouwen.

Als die basisinfrastructuur er is kan het veel beter gaan, zelfs met het IZA.

Resultaten Steensel

De aanpak in Steensel is bijzonder en laat opvallende resultaten zien.

1. De dorpsondersteuner kan meer dan 95% van de vragen zelf oplossen. Dat is overal te zien waar actieve dorpsondersteuners zijn. Daardoor wordt minder beroep het WMO-budget gedaan.
2. De ervaringen leiden tot conclusies over hoe groot het gebied kan zijn waarin een dorpsondersteuner goed kan werken en meerwaarde heeft: 1 dorpsondersteuner op 2000 mensen. Deze ervaring wordt door NLZVE bevestigd.
3. Een hechte gemeenschap betekent ook dat anderen hier (financieel) profijt van hebben zoals zorgorganisaties, GGZ, jeugdzorg.
4. De aanpak leidt ook tot de conclusie dat we niet meer in termen als doelgroepen moeten denken of over doelgroepen moeten praten. Deelnemende burgers en profijt hebbende burgers zijn niet alleen ouderen. Het bereik en effect is veel breder.
5. Edwin Velzel en de deelnemers trekken de conclusie het regiobegrip in IZA veel te groot is. “Gemeenschap zien we gebeuren en zich ontwikkelen op het niveau van dorpen en wijken.”
6. Edwin Velzel bevestigt de noodzaak om tot structurele financiering van dorpsondersteuning te komen, wellicht ook door cofinanciering van gemeenten en zorgverzekeraars. SROI’s als in de gemeente Eijsden tonen aan dat een dorpsondersteuner alleen al voor de gemeente meer dan genoeg inverdient om daaruit te worden bekostigd.

Edwin: “ Jullie laten het zien. Waar een groep is die wil, kunnen mensen in twee jaar tijd heel ver komen!"

Verder lezen

Wil je meer weten over dit werkbezoek? Lees dan verder op deze website de september-nieuwsbrief

van de Koepel.